Bài văn khấn cúng ông Công ông Táo, Mâm cúng gồm những lễ vật gì

Cúng táo Quân hay cúng ông Công ông Táo được diễn ra vào ngày 23 tháng chạp hàng năm đã trở thành một nét văn hóa đặc trưng của người Việt Nam. Vậy tục cúng táo quân có gì khác biệt ở mỗi vùng miền và nghi thức chuẩn bị thế nào là chuẩn tâm linh?

Giới thiệu tổng quan về lễ cúng ông Công ông Táo, Bài văn khấn cúng ông Công ông Táo

Theo quan niệm dân gian, ngày 23 tháng Chạp hàng năm được coi là ngày ông Công ông Táo về trời để báo cáo Ngọc Hoàng những điều diễn ra ở nhân gian trong một năm qua..

Hiện nay đang lưu truyền rất nhiều bài văn khấn khác nhau về nghi lễ cúng ông Công ông Táo. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết bài khấn nào là đúng, là chuẩn xác nhất.
Sau đây là bài văn khấn ông Công, ông Táo phổ biến nhất của người Việt. Văn khấn này đã được lưu truyền nhiều đời và được NXB Văn hóa Thông tin sưu tầm, đăng tải trong sách “Văn khấn cổ truyền Việt Nam”.

Tục cúng đưa ông táo về trời hàng năm mang ý nghĩa gì đặc biệt

Tục thờ cúng ông táo trong từng gian bếp của mỗi gia đình đã trở thành một nét đẹp văn hóa truyền thống và lâu đời. Theo tín ngưỡng dân gian thì nguồn gốc của nghi thức thờ cúng ông táo xuất phát từ sự tích hai ông táo và một bà táo. Hai ông một bà ở đây bao gồm một vị thần đất, một vị thần nhà và một vị thần bếp núc được gọi chung là ông táo (ông công ông táo hoặc là thần bếp).

Ý nghĩa của phong tục thờ cúng táo quân – cúng ông Công ông Táo

Không biết chính xác tục thờ cúng táo quân, cúng ông Công ông Táo đã có từ bao giờ, chỉ biết rằng đây là một phong tục vô cùng truyền thống và rất lâu đời. Theo quan niệm dân gian người ta cho rằng ông táo là một vị thần cai quản các hoạt động xảy ra trong gia đình, là vị thần quyết định may mắn, xui rủi và phúc họa của gia chủ. Ngoài ra, táo quân còn được biết đến là vị thần bảo vệ cho gia đạo bình yên, an ổn và tránh sự phá hoại hay xâm phạm của ma quỷ, tà khí. Chính vì vậy, mỗi gian bếp của gia đình Việt đều có sự hiện diện của bàn thờ táo quân. Người ta thờ vị thần này để cầu mong có được sự phù hộ và che chở, ấm no, đủ đầy và giữ lửa hạnh phúc.

Ý nghĩa của nghi thức cúng đưa ông Công ông Táo về trời vào ngày 23 tháng chạp

Gắn liền với phong tục thờ cúng táo quân đó chính là nghi thức đưa ông táo về trời được thực hiện vào ngày 23 tháng chạp hàng năm. Nghi thức này được xuất phát từ quan niệm cứ mỗi dịp sắp sang năm mới thì táo quân sẽ bay lên trời để báo cáo với Ngọc Hoàng về tất cả những những việc đã xảy ra trong năm vừa qua, từ tình hình công việc làm ăn, cách cư xử của con người trong mỗi gia đình,… ở nơi hạ giới. Sau khi được nghe sự trình bày của táo, Ngọc Hoàng sẽ dựa trên cơ sở đó để đưa ra quyết định khen thưởng hay là trách phạt gia chủ. Chính vì vậy mà nhiều người trong nghi thức cúng để đưa ông táo về trời luôn cầu mong rằng táo có thể nói tốt cho gia đình mình trước mặt Ngọc Hoàng để một năm sắp tới được diễn ra suôn sẻ, bình yên và gặp nhiều may mắn.

Để đưa ông táo về trời người ta thường sẽ dùng cá chép để làm phương tiện, đây là một nghi thức hết sức độc đáo, xuất phát từ quan niệm cá chép hóa rồng hoặc là cá chép vượt vũ môn. Biểu trưng cho sự thăng hoa, sự cố gắng với tinh thần vượt khó để cuộc sống trở nên tốt đẹp. Ngoài ra, một số nơi còn dùng những phương tiện khác tùy theo văn hóa vùng miền.

Bài cúng ông Công ông Táo, Văn khấn ông Công ông Táo chuẩn

Cúng táo quân, cúng ông Công ông Táo ở các vùng miền có điểm gì khác nhau

Nghi thức cúng táo quân vào ngày 23 tháng chạp đã trở thành một nét văn hóa độc đáo, truyền thống và có ý nghĩa tinh thần sâu sắc đối với người Việt Nam. Trong ngày này, người ta thường sẽ thực hiện các nghi thức cúng và phóng sanh thả cá. Những lễ vật được chuẩn bị trên mâm cúng táo quân thường rất đa dạng, bởi sự ảnh hưởng cũng như là giao thoa văn hóa giữa các vùng miền. Từ đó đã tạo nên sự khác biệt trong cách chuẩn bị lễ vật cũng như là các nghi thức diễn ra. Vậy hãy cùng tìm hiểu giữa ba miền bắc, trung, nam trên dải đất hình chữ S ngày 23 tháng chạp họ thường chuẩn bị lễ cúng táo quân ra sao. 

Miền bắc có phong tục gì trong ngày cúng táo quân, cúng ông Công ông Táo

Ngày đưa ông táo về trời chính thức thường sẽ được diễn ra vào ngày 23 tháng chạp. Tuy nhiên người miền Bắc thường tổ chức đưa ông công ông táo về trời khá sớm, bắt đầu từ khoảng ngày 20 âm cho đến ngày 23 âm là mọi người đã rôm rả chuẩn bị.

Mâm cúng đưa ông táo về trời ở miền Bắc thường có những món ăn dân dã, thường ngày và quen thuộc như chả giò, món canh hay món xào. Ngoài ra một số nơi còn sẽ có xôi và chè. Đặc trưng nhất là người miền Bắc sẽ luôn dùng cá chép để làm phương tiện cho ông táo bay về trời. Họ sẽ mua khoảng 3 con cá chép, sau khi tiến hành cúng sẽ mang đi thả phóng sanh.

Miền trung thực hiện nghi thức ra sao trong ngày cúng ông Công ông Táo, cúng táo quân

Có thể nói phong tục cúng đưa ông táo về trời diễn ra tại miền Trung là cầu kỳ và trọng thể nhất ở trong ba miền. Vào đúng ngày 23 tháng chạp họ thường sẽ làm nghi thức thay mới lư hương và dọn dẹp bàn thờ ông táo sao cho thật sạch sẽ. Thực hiện bày biện những lễ vật cúng thơm ngon, cũng chỉ là những món ăn đơn giản thường ngày như một mâm cơm ấm cúng.

Người miền Trung thường sẽ không dùng cá chép để đưa ông táo về trời mà thay vào đó người ta sẽ cúng áo mũ tiền vàng và một con ngựa bằng giấy có yên và cương đầy đủ. Ở Huế còn có phong tục dựng một cây nêu trước nhà hay ở ngoài sân đình vào buổi sáng ngày 23 tháng chạp.

Miền nam làm thế nào để chuẩn bị đưa ông Công ông Táo về trời

Về cơ bản thì người miền Nam cúng đưa ông táo về trời khá là đơn giản, bao gồm trái cây, hoa tươi, xôi gấc, kẹo thèo lèo hay kẹo đậu phộng. Chủ yếu là nghiêng về lễ ngọt hơn là lễ mặn. Ở một số tỉnh miền Nam thì người ta vẫn dùng cá chép sống để cúng rồi sau đó phóng sanh nhưng cũng có một số tỉnh khác thì chỉ mua giấy tiền với bộ áo mới, đôi hia. 

Theo quan niệm cũ của người miền Nam thì họ sẽ cúng đưa ông táo về trời vào ban đêm từ thời điểm khoảng 8 giờ tối cho đến 11 tối.

Nên cúng táo quân – Cúng ông Công ông Táo vào thời điểm nào để đưa ông táo về trời suôn sẻ

Như đã thấy ở trên, mỗi một nơi sẽ có những quan niệm khác nhau trong cách chuẩn bị và nghi thức cúng. Theo như như quan niệm của người miền Bắc thì thời điểm tốt nhất để đưa ông táo về trời là từ ngày 20 tháng chạp cho đến trước 12 giờ trưa ngày 23 tháng chạp. Vì họ cho rằng thà là lên sớm chứ không để trễ giờ chầu Ngọc Hoàng. Còn người miền Nam thì hoàn toàn ngược lại, họ lại cho rằng thời điểm cúng đưa ông táo về trời tốt nhất là từ 8 giờ tối cho đến 11 giờ tối ngày 23 tháng chạp. Vì đây là lúc không còn dùng tới bếp núc nữa, đưa ông táo bay về trời thuận lợi hơn.

Khó có một quy chuẩn nhất định nào cho việc ấn định khung giờ phải tiến hành cúng, nhiều gia đình họ cũng không câu nệ về vấn đề này mà tiện giờ nào thì cúng giờ nấy. Chính vì vậy, bạn có thể tham khảo, bên cạnh đó là xem xét về yếu tố quan niệm vùng miền để thực hiện theo như ý muốn. Nếu quá bận bịu thì cũng hoàn toàn có thể cúng bất cứ giờ nào trong ngày 23 tháng tháng chạp là được, tránh cúng sớm quá và trễ quá.

Chuẩn bị mâm cúng ông Công ông Táo thế nào trong vào ngày 23 tháng chạp

Mỗi một nơi sẽ có cách chuẩn bị mâm cúng đưa ông táo về trời khác nhau, tuy nhiên những lễ vật này đều vẫn dựa trên một nguyên tắc nhất định, bao gồm các lễ vật cơ bản sau đây, bạn có thể tham khảo để giúp cho mâm cúng đưa ông công ông táo về trời được phong phú và đầy đủ hơn.

• Một đĩa hoa quả trái cây tươi (bao gồm nhiều loại trái cây đặc trưng vùng miền hoặc có thể sắp ngũ quả)
• Một đĩa xôi gấc hoặc là xôi đậu xanh
• Một bình hoa tươi (nên cúng hoa màu sáng, tươi và rạng rỡ)
• Một mâm cơm nhỏ (bao gồm các món xào, món canh,…)
• Bánh kẹo (đặc trưng nhất là kẹo thèo lèo)
• Trà và nước, trầu cau
• Giấy tiền vàng bạc và nến
• Cá chép sống (chuẩn bị khoảng 3 con nhỏ hoặc 1 con to để phóng sanh)

Các gợi ý trên chỉ mang tính chất tham khảo, bạn có thể thay đổi và gia giảm lễ vật sao cho phù hợp với hoàn cảnh cũng như là điều kiện cá nhân, kết hợp với quan niệm vùng miền để có thể chuẩn bị được một mâm cỗ cúng ông táo chuẩn nghi thức và chuẩn tâm linh, đủ đầy và thịnh soạn. Lễ vật có thể đơn giản, không cần quá cầu kỳ nhưng đặc biệt là thức ăn phải sạch, tươi và ngon. Đây là một yếu tố quan trọng trong việc thể hiện sự tôn trọng và thành kính đối với bậc thần linh.

Một số lưu ý trong việc cúng táo quân vào ngày 23 tháng chạp

Bên cạnh việc chuẩn bị mâm cỗ cúng ông táo về trời chu đáo, các gia chủ cũng cần lưu ý một vài vấn đề sau đây để nghi thức cúng được chuẩn tâm linh và tránh mắc phải sai phạm không đáng có.

• Các lễ vật cúng cần đầy đủ và tránh thiếu đồ, lễ vật bày trí đẹp mắt, gọn gàng, tuân theo quy tắc đông bình tây quả.
• Gia chủ cúng ông táo về trời chuẩn bị văn khấn cẩn thận, ăn mặc chỉnh tề sau khi đã tắm rửa sạch sẽ để thể hiện được sự tôn trọng với thần linh.
• Thả cá chép nên lưu ý thả một cách nhẹ nhàng, không nên thả từ trên cao xuống. Ngoài ra, nên thả cá ở những nơi ao hồ thoáng đãng, tráng các nơi ao tù nước đọng và ô nhiễm nguồn nước sẽ làm cho cá không sống được. Bên cạnh yếu tố tâm linh là làm phương tiện cho ông táo bay về trời thì ý nghĩa khác là phóng sanh làm phúc đức cho con vật được sống tự do.

Rất hy vọng những thông tin trên mà chúng tôi chia sẻ có thể giúp ích cho bạn trong việc chuẩn bị mâm cỗ cúng đưa ông táo về trời được tươm tất và chuẩn tâm linh. Nếu bạn đang cần biết thêm những thông tin hữu ích về loại hình dịch vụ cung cấp mâm cỗ cúng trọn gói tại đơn vị chúng tôi thì có thể truy cập website của chúng tôi hoặc liên hệ trực tiếp để nhận được sự hỗ trợ tư vấn tận tình, báo giá mâm cúng và đặt mâm cúng theo yêu cầu. Cam kết các lễ vật được chế biến thơm ngon, sạch sẽ và đảm bảo an toàn thực phẩm 100%.